Bahasa Rojak : Punca dan Cara Mengatasi
Oleh SALLEH HASHIM
Menurut Kamus Dewan “ rojak” bermaksud 1 .Sejenis makanan daripada buah-buahan mentah dan sayur-sayuran campur yang berkuah: ~ manis; ~ ulek; 2. Berupa sesuatu yang bercampur aduk: eh, ini majalah ~! Ataupun rojek II; merojak menumbuk (sirih); projek; ~ sirih penumbuk sirih, gobek.
Apabila membicarakan “bahasa rojak”,
kita tentulah merujuk bahasa bercampur aduk yang digunakan dalam tulisan
dan juga lisan. Dalam majlis perasmian Bulan Bahasa Kebangsaan (BBK)
2012 pada 11 Oktober 2012, Timbalan Perdana Menteri merangkap Menteri
Pelajaran Malaysia berkata, penggunaan bahasa rojak akan beransur-ansur
menghakis kekuatan sesuatu bahasa. Kenyataan pemimpin nombor dua negara
itu tidak harus dipandang remeh. Penggunaan bahasa rojak sudah semakin
sebati dan menjadi barah bahkan bagai api di dalam sekam yang membakar
senyap sehingga merosakkan kekuatan bahasa Melayu.
Meninjau dari perspektif sejarah, kita
tidak dapat mengelak daripada penggunaan bahasa rojak seawal penjajahan
ekonomi ketika kedaulatan Melaka sebagai sebuah empayar entrepot suatu
ketika dahulu. Sebagai negeri pelabuhan, Melaka menarik ramai pedagang
yang keseluruhannya bertutur lebih 80 bahasa daripada pelbagai bangsa
dan budaya. Hal ini merupakan sebahagian daripada bahasa penghubung yang
dikenali sebagai “bahasa rojak”. Semasa pemerintahan Parameswara, dua
kumpulan pedagang akan mencuba untuk bertutur dalam apa-apa jua bahasa
bagi mendapat keputusan yang terbaik dalam memahami antara satu sama
lain, dan hasilnya ialah bahasa pijin atau bahasa rojak. Menjelang tahun
1511, Melaka mempunyai jumlah penduduk sebanyak 50 ribu orang termasuk
komuniti pedagang yang bertutur dalam 84 bahasa.
Penjajahan Portugis, British, Jepun
terus menyuburkan bahasa rojak di negara kita. Portugis mengekalkan
bahasa dan budayanya di negeri Melaka sehingga ke hari ini, British
datang dengan pengaruh bahasa Inggerisnya dan Jepun pula terkenal
memaksa sekolah Jepun dan tulisan kanji kepada penduduk Tanah Melayu
ketika itu. Dengan hal yang demikian, bahasa rojak tidak dapat
dielakkan.
Isu bahasa rojak berlanjutan apabila pihak media turut menyumbang kepada percambahannya. Penggunaan Sure Heboh dalam
media pernah menjadi polemik yang berpanjangan sehinggalah pihak
kabinet masuk campur bagi meredakan keadaan. Zaman milenium turut
menyaksikan banyak media terutama komik yang meremehkan penggunaan
bahasa Melayu yang betul.
___
Rencana ini dipetik daripada Dewan Bahasa, Disember 2012.
Bacaan tambahan :
1 Komen:
Isu yang perlu ditangani dengan penuh berhemah oleh semua pihak yang berkenaan...
Catat Ulasan